فرصت از دل تهدید برای صنعت پتروشیمی:

صنعت پتروشیمی یکی از صنایع مهم در کشورمان و در عین حال صنعتی با رشد بسیار بالا در سطح جهانی است که گستره محصولات تولیدی این صنعت بی شک در تمامی صنایع کاربرد موثر دارند.

طبق آمار مدیران ارشد شرکت ملی صنایع پتروشیمی با توجه به فعال بودن 55 واحد پتروشیمی در کشور با ظرفیت تولید 65 میلیون تن در سال که بخشی از این تولیدات صرف خود صنایع می شوند 31 میلیون آن قابل فروش است. از این رو، انتظار داریم که این صنعت بخاطر تنوع محصولات و مقاصد صادراتی صنعت پتروشیمی در داخل رشد داشته باشند و باعث شود این صنعت مانند صنعت نفت خام تحریم پذیر هم نباشد زیرا اکثریت، تامین کننده مصارف داخلی هستند و یا پیش تر در لیست تحریم ها بوده اند و موضوع تازه ای برای این صنعت نیست.

طبق گزارش تابناک، اولین تحریم صادرات محصولات پتروشیمی مربوط به تحریم شورای امنیت سازمان ملل بود که طی قطعنامه ۱۹۲۹ در سال ۱۳۸۹ صورت گرفت و پس از آن به ترتیب در سال ۱۳۹۰ توسط رئیس جمهور وقت آمریکا تشدید شد، به طوری‌ که باراک اوباما رسما قانون منع ارائه کالا، خدمات، فناوری و یا حمایت از ایران را که باعث گسترش تولید صنایع پتروشیمی می‌شود، امضا کرد. اما موضوع تحریم‌های پتروشیمی به اینجا ختم نشد و در سال ۱۳۹۱ منع فروش تجهیزات و تکنولوژی به ایران توسط اتحادیه اروپا تشدید و چندماه بعد نیز تحریم نهاد‌های مالی و فردی مرتبط با خرید محصولات پتروشیمی به آن اضافه شد. همچنین تحریم‌های پتروشیمی در پاییز سال ۱۳۹۱ و بهار سال ۱۳۹۲ مجددا شدت گرفت تا جایی که صادرات محصولات پتروشیمی و نقل و انتقالات مالی را با دشواری مواجه کرد.

اما موضوع تحریم صنعت پتروشیمی ایران در عین اینکه یک تهدید جدی می‌تواند برای ایران باشد، می‌تواند فرصت فوق العاده ای نیز برای صنعت پتروشیمی و صنایع پایین دستی پتروشیمی محسوب شود. با پشت سر گذاشتن گزارشات مجامع شرکتها در تابستان سال جاری بیشتر شرکتهای صادرات محور در صنعت پتروشیمی ثابت کردند که اگر کمی همت بیشتری کنند می توانند از ناحیه صنعت پتروشیمی به ارزآوری کشور کمک قابل توجهی داشته باشند. اگر بیشترین توان کشور بر روی تامین مواد اولیه محصولات صنایع پایین دستی پتروشیمی باشد دیگر تحریم‌های آمریکا کارساز نخواهد بود و به عبارت بهتر تحریم‌های صنعت پتروشیمی توسط آمریکایی‌ها را دور خواهیم زد. به جهت اینکه کشور‌های همسایه ما به شدت به محصولات پایین دستی پتروشیمی نیازمند هستند، بنابراین صادرات این محصولات به کشور‌های همسایه از دسترس تحریم‌های آمریکا خارج خواهد بود.

نکته مهمی که باید به آن توجه داشت احتمال تحریم ها در صنعت پتروشیمی در بلندمدت دور از انتظار نیست ولی در کوتاه مدت اجرای آن هم عملی نیست. زیرا پتروشیمی های خارجی در کوتاه مدت امکان تولید و جایگزینی بازار محصولات صادراتی پتروشیمی ایران را ندارند و در کوتاه مدت مصرف کننده ها مجبور به خرید محصولات هستند. از طرفی هم وجود تنوع  محصولات و بازارهای صادراتی پتروشیمی هاست که بر خلاف صنعت نفت دارای طیف گسترده مصرف کنندگان در صنایع پایین دستی در کشورهای مختلف است که این امر قدرت چانه زنی برای بازاریابی، فروش و صادرات محصولات را افزایش می‌دهد. با توجه به قیمت تمام شده می توان با ایجاد شرایط و قیمت انگیزشی برای خریداران، بازارها و مشتریان را حفظ کرد. البته باید توجه داشت که در قیمت گذاری نباید به گونه ای عمل کنیم که امکان رقابت را از صنایع پایین دست داخلی در منطقه بگیریم و بازارها را به رقبا واگذار کنیم. اما می توان با ایجاد شبکه خرده ‌فروشی‌ و با کمک بازرگانان  محصولات پتروشیمی را به دست مصرف‌کنندگان خارجی رساند.

چشم انداز نفت: فیروزه عسگری کارشناس بازار سرمایه